İstanbul Avrupa Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi
Bize Ulaşın: 0 212-438 25 68

Risk Analizi Nasıl Yapılır?

Risk Analizi Nasıl Yapılır?

Risk Analizi! İşyerinizdeki iş kazaları ve meslek hastalıklarını önlemek için Sağlık Risk Analizlerinizi yaptınız mı?

Risk Analizi, işyerinde meslek hastalığı ve iş kazasına neden olabilecek riskleri önceden belirleyerek gerekli önlemleri almak üzere öncelikli olarak yapılan ‘’belirleme’’çalışmalıdır. Risk Analizi yapmak için izlenecek yol ve yöntemler prosedürü şöyledir:

İşyerlerinde farklı birimler ve eklentiler vardır ve bunların herbirinde;

  • Yapılan işler,
  • Çalışma ortamları,
  • Çalışma koşulları
  • Kullanılan malzeme ve donanımlar,
  • Çalışan insanlar
  • Tehlikeler ve tehlikeli durumlar

Riskler birbirinden farklıdır. Bu nedenle yapılacak sağlık risk analizi ve analizleri belli bir sistematik içinde ve farklı olarak yapılmalıdır.

1-Çalışma pozisyonlarının belirlenmesi

Çalışanlar işlerini yaparken değişik pozisyonlarda çalışmaktadır.

Çalışma pozisyonları;

  • Ayakta
  • Merdiven inip çıkarak
  • Dönerek
  • Oturur durumda
  • Eğilerek
  • Uzanarak
  • Gerilerek
  • Sabit pozisyonda
  • Kayarak
  • Sallanarak
BU ÇALIŞMA POZİSYONLARI NORMALDEN SAPAN POZİSYONLARDIR. Bu hareketlerde aşırı zorlamalar, tekrarlayıcı hareketler vardır, bunun sonucunda kas-iskelet sistemlerinde geçici veya kalıcı hasarlar oluşmaktadır. Meslek hastalıkları listesinin E bölümünde verilen fiziksel etkenlerle ortaya çıkan meslek hastalıklarının önemli bir bölümü çalışma pozisyonları ile ilgilidir.

 

1.2-Yapılan işlerin belirlenmesi(İş-Risk Analizleri)

İş kazaları işin yapılması sırasındaki yapılan eylemler sırasında meydana gelir, AŞAĞIDAKİ EYLEMLER LİSTESİNDEKİ HER BİR EYLEM BİR TEHLİKE VEYA TEHLİKELİ DURUM Olup en az bir risk içermektedir.

1.2.1-Yapılan eylemler listesinden bazıları(Yapılan işin özelliğine göre eylem eklenebilir)

Açmak                 Boyamak             Eğmek                  Kavrama              Pişirmek              Vidalamak

Almak                  Bükmek               Elle taşıma          Kazıma                 Sallamak              Vurmak

Aralamak            Çakmak               Ezmek                  Kesmek                 Sıkıştırmak          Yoğurmak

Atlatmak             Çarpmak             Elemek                Kırpmak               Soymak                Yük kaldırma

Ayırmak              Çekmek               Fırçalama            Konuşmak          Sürüklemek       Yürümek

Bağlamak            Çözmek               Germe                 Lehimlemek      Tartmak               Yuvarlamak

Bandırmak         Dayamak             Gözetlemek      Çıkmak                 Tıraşlamak          Yıkmak

Bantlamak          Durdurmak        İndirmek             İnmek                  Ufalamak            Yakalamak

Basmak                Döndürmek       İtmek                   Onarmak             Ütülemek           Yapıştırmak

1.2.2-İş (Tehlike/Tehlikeli durumlar) ve Risk Analizi için aşağıdaki gibi bir çalışma yapılmalıdır.

1.2.2.1-İşyerinin her bölümünden bir ekip lideri seçilir (Ekip lideri o bölümden bir alt kademe yöneticisi olabilir). Ekip lideri çalışmanın her aşamasında iş yeri hekimi, iş güvenliği sorumlusu ve teknik ekiple iletişimi kurmalıdır.

1.2.2.2-Her birim için, o birimde çalışan gönüllülerden oluşan bir ekip kurulmalıdır.

 

1.2.2.3-Yapılacak olan çalışma nın içeriği ve önemi ekip lideri ve ekip üyelerine öğretilir ve vardiya boyunca yapılan işler(önem sırası dikkate alınmadan liste haline getirilir.İşler listelenirken verilen eylemler listesinden yararlanılır.

 

risk analizi süreçleri

 

1.2.2.4-Risklerin belirlenmesi;Yapılan bütün işler belirlendikten sonra;Ekip tarafından tartışılarak her işin içerisine gizlenmiş risk/riskler ayrı ayrı belirlenecek ve belirlenen bütün riskler ait oldukları işlerin karşısına yazılmalıdır.

1.2.2.5-Önlemlerin belirlenmesi; belirlenmiş bulunanher risk için ne gibi önlem /önlemler alınması gerekiyorsa ilgili risklerin karşısında listelenir ve aşağıdaki gibi bir Risk ve önlemler ağacı ortaya çıkar.

 

Risk Analizi - Önlem Ağacı

 

 

1.2.2.6-Verilerin tabloya yerleştirilmesi;Çalışmanın son aşaması verilerin tabloya yerleştirilmesidir.

Herhangi bir risk;belirlenmiş olan değişik işlerin içerisinde defalarca yinelenebilir.Bu nedenle risklerin kaç kez tekrarlandığı hesaplanmalıdır.Yineleme sayıları belirlendikten sonra aşağıdaki formül kullanarak işyerinin o bölümü için iş kaza ve meslek hastalıklarının nasıl gelişeceği saptanabilir.

Toplam yapılan iş sayısı = Tİ(Toplam iş)

Bir riskin tekrarlanma sayısı = RT(Risk Toplamı)

Riskin gerçekleşmesi = RG

RG =(RTx100)/Tİ
RİSK GERÇEKLEŞMESİ=(RİSKİN TEKRARIx100)/TOPLAM İŞ

 

ÖRNEK:Elektrik çarpması……….Farklı işler içinde elektrik çarpması riski söz konusudur.

İşyerinin bir bölümünde toplam 120 değişik iş yapıldığı belirlenmiş olsun ve bu işler içinde 15 kez elektrik çarpması riski yinelenmiş olsun.Eldeki değerler formüle yerleştirildiğinde

Tİ=120

RT=15

RG=?

RG=(RTx1OO)/Tİ

RG=(15×100)/120

RG=12.5

Sonuç şöyle okunur;”işyerinin bu bölümünde 120 değişik iş yapılmaktadır ve bu işler içinde %12.5 elektrik çarpması riski vardır”

İş – Risk analizleri için tablo örneği

İş ve Risk Analizi Formu

İşyeri: Bölüm:
Tarih – Revizyon: Bölüm sorumlusu:
İSG Sorumlusu: Onaylayan:
Bu çalışmayı yapanlar:
Sıra

Yapılan işin tanımı

İşin olası riskleri

Çözümler